İstinaf Mahkemesinden Fındık Sektörünü Koruyan Karar

Rekabet Kurumu’nun Ferrero Fındık hak­kında aldığı ve taah­hütlerle sonuçlanan kararı, geçen günlerde idare mahke­mesi tarafından iptal edildi. Bu kararı fındık sektö­ründe büyük yankı uyandı­rırken, Rekabet Kurumu ko­nunun önemi ve aciliyetini dikkate alarak hızla istinaf mahkemesine başvurdu. İs­tinaf mahkemesi, geçen haf­ta aldığı kararla idare mahke­mesinin yürütmeyi durdurma kararına ilişkin iptal kararının yürütmesini durdurdu. Bu ge­lişmeyle birlikte, Rekabet Ku­rulu kararı geçerliliğini koru­yacağı ve Ferrero’nun verdiği taahhütler yürürlükte kalma­ya devam edeceği bildirildi. Dünya Gazetesi'nden Nagihan Kalsın'a açıklamalarda bulunan Rekabet Kuru­mu Başkanı Birol Küle, Reka­bet Kurulu’nun Ferrero Fındık hakkında aldığı ve taahhütle sonuçlanan kararın, kısa süre önce idare mahkemesi tarafından iptal edilmesinin sektörde büyük yankı uyandırdığını belirterek, “Konunun önemini ve aciliyetini dikkate alarak ka­rarı hızla istinaf mahkemesi­ne taşıdık. İstinaf mahkemesi geçen hafta aldığı kararla ilgi­li idare mahkemesinin kararının yürütmesini durdurdu. Bu durumda Rekabet Kurulu ka­rarı geçerliliğini koruyacak ve Ferrero’nun verdiği taahhüt­ler yürürlükte kalmaya devam edecek” dedi. “ÜRETİCİYE ZARAR VERİRDİ” Küle, özellikle fındık alım sezonunun ağustos ayında başladığına ve hasat sonra­sı satışların büyük oranda eylül-aralık ayları arasında gerçekleştiğine dikkat çekerek, şunları söyledi: “Tam da bu dönem öncesinde taahhütlere ilişkin kararın mahkeme tarafından iptal edilmesinin fındık sektörüne zarar vereceği açıktı. Nitekim taahhüt­lerin olmadığı bir pazarda Ferrero, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) fiyatının altında ve herhangi bir kısıtlamaya bağlı olmadan alım yapabilecekti. Bu sebeple Kurum, ilgili mahkeme kararına ilişkin hızla istinaf mahkemesine başvura­rak bu dönemde başta fındık üreticileri olmak üzere tüm sektör paydaşlarının mağdur olmamasını hedefledi. İstinaf mahkemesi tarafından alınan yürütmeyi durdurma kararıyla da bu amaca ulaşılmış oldu. Buna göre Ferrero’nun; hakim durumunu kötüye kullanmama yükümlüğünün yanı sıra, taahhütlere de uyum gerekliliği devam etmekte. Tüm bu süreç sonunda ise önceden oldu­ğu gibi, Rekabet Kurumu’nun gözünün Ferreo’nun üzerin­de olacağına dair herhangi bir kuşku da bulunmamakta.” SÜREÇ Türkiye ekonomisi için stratejik bir ürün olan fındıkta, Türkiye açık ara dünya lideri konumunda. Özellikle Karadeniz Bölgesi’ndeki binlerce üreticinin ve tüccarın geçim kaynağı olan fındık, tarımsal ihracat gelirleri ve yerel istih­dam açısından kritik bir öneme sahip. 2022 yılının Kasım ayında Ferrero hakkında kapsamlı bir soruşturma başlatıldı. Bir yıl süren bu soruşturmada, Ferrero’nun yanı sıra üreticiler, aracılar, kırıcılar ve ihracatçılar gibi sektördeki tüm paydaşların fiyat, maliyet ve kâr marjı verileri detaylı bir şekilde analiz edildi. Rekabet Kurumu, sadece veri analiziyle yetinmeyip Ordu, Giresun, Samsun, Bolu, Düzce gibi fındık üretiminin yoğun olduğu illerdeki üreticilerle, şirketlerle ve kamu kurumlarındaki yetkililerle görüşmeler yaparak sektörün sorunlarını ve çözüm önerilerini de ele aldı. Soruşturma kapsamında, fındığın Türkiye ekonomisi için taşıdığı önem de dikkate alınarak hem Ferrero’ya hem de sektöre ilişkin yoğun analizler yapıldı. Pazarda tespit edilen ya­pısal sorunları gidermek, daha rekabetçi bir ortam sağlamak ve başta üreticiler olmak üzere tüm paydaşların haklarını ko­rumak amacıyla değerlendir­meler yapıldı. Bu süreçte Ferrero, kabuklu ve iç fındık alım politikasına yönelik olarak Kurum’a taahhüt başvurusunda bu­lundu. REKOLTE BU YIL OLDUKÇA DÜŞÜK -2024 yılı rekolte: 717 bin ton ile dünyada birinci sırada. -2024 yılı fındık ihracatı miktarı: 324 bin 438 ton -2024 yılı fındık ihracatı değeri: 2 milyar 634 milyon dolar -2024 yılı Türkiye fındık ihracatının ülkenin toplam ihracatı içindeki payı: Yüzde 1,16 -2024 yılında Türkiye’nin en çok fındık ihraç ettiği ülkeler ve payları: Almanya yüzde 27 ve İtalya yüzde 19. -2024 yılı TMO kabuklu fındık alım fiyatı: Levant kalite 130 TL, Giresun kalite 132 TL Öte yandan bu yıl fındık rekoltesinde yüksek oranda kayıp bekleniyor. Nisan ayında yaşanan zirai don olayı yüzünden kabuklu fındık rekoltesindeki kaybın sadece Ordu'da yüzde 70 oranında olduğu yerel medyada öne sürüldü. FERRERO’NUN TAAHHÜTLERİ Taahhütler, para cezaları kadar caydırıcı ve hatta bazı durumlarda rekabetin tesisi için daha güçlü bir yöntem olarak kabul ediliyor. Ayrıca, taahhütlere uyulmadığı zaman Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, günlük işleyen süreli para cezası hükmünü içerir ve bu cezalar ihlal eden firmalar için çok ağır yaptırımlara dönüşebilir. Ferrero tarafından sunulan ve temel olarak; -Kabuklu fındık alım miktarının azaltılması, iç fındık alım miktarının artırılması, -Fındık alım miktarının ve zamanının pazarın işleyişini bozmayacak şekilde gerçekleştirilmesi, -Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) fiyatının altında alım yapılmaması, hususlarını içeren taahhütler, fındık pazarındaki rekabetçi sorunları giderecek ve dosyadaki şikayetleri çözüme kavuşturacak nitelikte olması sebebiyle Rekabet Kurulu tarafından kabul edilmiş ve soruşturma sonlandırılmıştı.